Soms, wanneer ik in het Nationaal Archief iets aan het onderzoeken ben, vind ik iets waarop ik niet had gerekend te vinden of zelfs het bestaan niet eens van kende. Zo vond ik tussen archiefstukken over Malang een “beknopte handleiding t.b.v. den aanleg, de inrichting en het onderhoud van eerevelden”.

Na de capitulatie van Japan werd pas duidelijk hoeveel Europese inwoners waren overleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de jaren die daarop volgenden werden het er meer als gevolg van de bersiap-periode. Bijna iedere familie kende wel een overledene.

Door het Centraal Bureau Gravendienst uit Batavia werden er plannen gemaakt om alle overledenen te centreren op verschillende erevelden. In eerste instantie waren er tal van velden verspreid over de archipel, maar uiteindelijk werden zij overgebracht naar de grotere erevelden die er vandaag de dag nog zijn.

Er kwamen regels over de indeling van een ereveld. Zo moest er op ieder ereveld een vlaggenmast staan op een ronde verhoging. Daar omheen kwamen de graven te liggen. “Op een eereveld bestaat geen klasseverschil” werd er geschreven. Toch moesten zoveel mogelijk gelijken bij elkaar worden begraven. Zo ontstonden er speciale delen voor de Europese bevolking, de Nederlandse soldaten en delen voor Chinese slachtoffers.

Aan een grafteken is precies te zien tot welke groep iemand behoorde. Het teken van een Chinees slachtoffer was een rechte lat met een afgeronde bovenkant, voor een Joods slachtoffer was dit een Davidster.

Zo waren er tal van regels gemaakt om het ereveld zo respectvol mogelijk in te richten en te onderhouden. Van graftekens die op dezelfde hoogte moesten worden geplaatst tot de muur met poort om het terrein, alles werd vastgelegd. Zelfs de naam moest verwijzen naar een nabijgelegen plek. Bij Kembang Koening is dat bijvoorbeeld de gelijknamige Europese begraafplaats.

Onlangs heb ik gekeken naar hoe kloppend deze handleiding nog is. Het graf van Kees Vink lag er volgens de handleiding nog goed bij. Slechts de verhoging voor het graf was weggehaald.

Heeft u familieleden op een van de erevelden liggen? Heeft u zelf eens een ereveld bezocht?