Morgen is het 15 augustus, de dag waarop het 79 jaar geleden is dat Japan capituleerde en de inwoners van Nederlands-Indië bevrijd waren. De betekenis daarvan kon echter niemand uitleggen. Doordat het oude koloniale bestuur nog niet was hersteld kwam Indië in een machtsvacuüm. Hierop werd twee dagen later de onafhankelijkheid van Indonesië uitgeroepen. 

De oude macht probeerde terug te komen en hoopte door de inzet van Hollandse soldaten, het gebied weer onder controle te krijgen. Het liep anders en we weten allemaal de uitkomst daarvan. Vele doden te betreuren en een exodus van Nederlandse staatsburgers kwam op gang.

Wanneer ik denk aan wat zich in die tijd heeft afgespeeld, dan gaan mijn gedachten meteen naar mijn familieleden. Een zoon in krijgsgevangenschap, vader overleden door een voorkombare ziekte, moeder en dochter later in een bersiapkamp. 

De dochter in het verhaal was mijn grootmoeder. Zij deelde nooit haar gevoel over deze periode. Dit ging met haar mee het graf in. En dat bleef zo… Althans, tot ik onlangs twee foto’s van haar vond. De foto’s zijn gemaakt op ereveld Kembang Koening in Soerabaja. Als enige burger stond zij daar aan het graf van haar beste vriend: soldaat Kees Vink. Tussen de dragers van de kransen door zie ik haar. De blik in haar ogen spreekt boekdelen. Op de foto bij dit bericht legt zij een bos bloemen bij het graf van de pas 24 jaar oude soldaat. Deze foto’s zijn de meest persoonlijke die ik ooit van haar heb gezien.  

Door een onbekende reden voel ik veel sympathie voor dit moment, maar vooral ook voor deze soldaat. “Is dit normaal?” dacht ik. Hij is tenslotte een onbekende, waarover (tegen mij) nooit werd gesproken. Na veel denken en spreken hierover, kwam ik tot de conclusie dat dit goed was. Op Veteranendag is er een krans gelegd op zijn graf en ook voor de Indiëherdenking wordt er een geplaatst. 

Oom Kees, 15 augustus denk ik aan u.

Op welke manier herdenkt u de capitulatie van Japan? Bent u aanwezig bij een openbare herdenking of heeft u eens een van de erevelden bezocht? Is er een specifiek persoon waaraan u denkt?