Anders dan gebruikelijk is het nieuwe bericht van Tokeh een dag te laat. Dit was niet zonder reden. Het is de uitgelezen kans om de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, vaak afgekort naar KPM, te bespreken.

In 1888 werd het opgericht door de al bestaande Nederlandse rederijen Rotterdamsche Lloyd en Stoomvaart Maatschappij Nederland. Officieel werd het hoofdkantoor in Amsterdam gevestigd, maar de KPM werd bestuurd vanuit het kantoor aan het Koningsplein-Oost in Batavia. In 1891 werd de eerste reis gemaakt vanuit Tandjong Priok, de haven van Batavia. De KPM had zich gevestigd in Indië. 

Jarenlang groeide het bedrijf steeds verder. Begonnen met slechts een handvol schepen, waren het er in 1919 al 92. Twintig jaar later was het de grootste lijnvaart rederij van Nederland met een totaal van 129 schepen. Er kan worden gesteld dat veel Europese inwoners van Indië eens in hun leven met een van de schepen een toch heeft gemaakt. 

Een pretje was het niet om de reis te maken. Zo werd er geklaagd over kakkerlakplagen op zo’n beetje ieder schip en daarnaast was het erg warm in de hutten. Niet fijn als een reis van Soerabaja naar Batavia, met een tussenstop in Semarang, tot drie dagen kon duren. De rederij stond beter bekend als Kipos Pergi Mana (waar is mijn hutventilator gebleven?). 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de schepen gevorderd door de staat en ingezet bij de militaire acties. Met de capitulatie van Japan was de rederij 98 van zijn 138 schepen kwijtgeraakt. Van het overgebleven deel werden vier schepen (Boissevain, Nieuw-Holland, Ruys en Tegelberg) gehuurd door de Nederlandse staat voor vervoer van troepen en evacuees. Bent u bekend met de KPM? Waren er familieleden werkzaam bij de Maatschappij? Of heeft een bekende van u eens een reis gemaakt met een van de schepen?

Misschien denkt u nu: Wat heeft de KPM te maken met het te laat plaatsen van het bericht? Dat kan gemakkelijk verklaard worden. Evenals over de KPM, kon over dit bericht gezegd worden “Komt Pas Morgen”. De reden daarachter kunt u beslist zelf invullen.